Cosmopolis
- tytuł oryginalny:
- Cosmopolis
- przekład:
- Robert Sudół
- wydawnictwo:
- Noir sur Blanc
- ISBN:
- 978-83-7392-392-8
- data premiery:
- 2003/04/14
- data wydania:
- 2012/06/13
- numer wydania:
- 2
- liczba stron:
- 172
- kraj autora:
- USA
- język oryginalu:
- angielski
- kategoria:
- literatura piękna
“Cosmopolis” to studium okresu prosperity w Stanach Zjednoczonych końca lat dziewięćdziesiątych, obraz świata wielkich pieniędzy i najnowszych technologii, a także wiwisekcja “amerykańskiego marzenia”.
Pewnego kwietniowego dnia 2000 roku Eric Packer, 28-letni nowojorski miliarder, wstaje po nieprzespanej nocy w swym 48-pokojowym apartamencie na szczycie 89-piętrowego drapacza chmur przy Pierwszej Alei i postanawia udać się do fryzjera na końcu Czterdziestej Siódmej Ulicy. W imponującej limuzynie Packer przedziera się przez Manhattan, zablokowany z powodu prezydenckiej wizyty. Otoczony monitorami, śledzi kurs jena, od którego zależy stan jego finansów, spogląda na nowojorskie ulice, a także spostrzega, że ekran kamery w samochodzie pokazuje jego ruchy i gesty o kilka sekund wcześniej, niż Packer wykonuje je w rzeczywistości. Podróż przez Manhattan przedłuża się w nieskończoność, wypełniając cały dzień Erica Packera.
Krytycy wskazują na przenikliwą diagnozę, którą DeLillo stawia amerykańskiej (post)rzeczywistości – chaotycznej, cynicznej, pozbawionej celowości. Prezentowana przez niego wizja teraźniejszości podkreślona jest sposobem prowadzenia narracji. Wskazywano tu na nawiązania do Joyce’a i strumienia świadomości zastąpionego kalejdoskopem scen i wątków. „The Guardian” pisał nawet iż Cosmopolis nie jest w zasadzie powieścią, ale raczej poematem, freskiem przedstawiającym współczesność Nowego Jorku.
Warto przy tym wspomnieć, że w warstwie symbolicznej utworu (konkretnie w figurze szczura) DeLillo odwołuje się do Zbigniewa Herberta i jego Raportu z oblężonego miasta (m.in. zdanie z tego wiersza jest mottem powieści).
W Cosmopolis amerykański sen jest bliższy narkotycznej wizji niż marzeniu – to świat, który trwa dla samego trwania, staje się groteską. I w tym wymiarze jest to na pewno powieść trafiająca w potrzeby czytelników, bardzo aktualna.
