Pięknie wydane zapiski Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej z lat 1939-1945, „Wojnę szatan spłodził”, dotyczą zmagań poetki z wojną, wygnaniem i nowotworem. To rzecz niezwykle intymna, a przy tym zdecydowanie odmienna od większości polskiej literatury traktującej o II wojnie światowej.