We współczesnej Polsce istnieje kilka wizji dwudziestolecia międzywojennego. Niezależnie jednak, czy mowa jest o biedzie, panoszącym się antysemityzmie i konfliktach z mniejszościami narodowymi, czy też o wspaniałej II RP zamieszkałej przez zamordowanych w Katyniu inteligentów i niezłomnych bohaterów wojny z Bolszewikami, pełnej rodzimych wynalazków, z rozbudowującą się Gdynią – to zwykle dostajemy obraz Polski racjonalnej, w której nie ma miejsca, na duchy, zjawy, hipnotyzerów i wróżki. Patrzymy na przeszłość przez pryzmat teraźniejszości, w której polityk czy biznesmen przyznający się do fascynacji okultyzmem lub korzystania z usług jasnowidza naraża się na śmieszność. Nie oznacza to oczywiście, że dzisiaj postacie ze świecznika nie mają dziwnych zainteresowań lub nie wierzą w magię. Pewnymi rzeczami po prostu nie wypada się chwalić, no chyba, że jest się celebrytą, ale Ci zawsze cieszyli się specjalnym prawem do szokowania gawiedzi.

Tymczasem w Polsce przedwojennej, tej samej, którą konserwatyści stawiają za wzór państwa, w którym były przestrzegane wartości chrześcijańskie, chodzenie na seanse spirytystyczne było w dobrym tonie. Najsłynniejszy przedwojenny jasnowidz inżynier Stefan Ossowiecki przyjaźnił się z elitą ówczesnej Warszawy, a swoimi usługami i spostrzeżeniami dzielił się z kręgami rządowymi. Na seanse spirytystyczne chadzał sam Marszałek Józef Piłsudski, do którego osoby próbowano zresztą dopasować wiele teorii ponadnaturalnych i uważano go za osobę obdarzoną parapsychologicznymi zdolnościami. Powstawały prace, bardzo poważnie traktowane – przynajmniej przez autorów – w których w postaci Marszałka doszukiwano się realizacji romantycznych przepowiedni, widziano męża opatrznościowego, a w jego imieniu, nazwisku i najważniejszych datach życia próbowano odnaleźć zakodowaną mistyczną liczbę 44.

Taką właśnie II RP próbuje pokazać czytelnikom Przemysław Semczuk w „Magicznym dwudziestoleciu”. Autor poświęca uwagę zarówno najważniejszym postaciom – badaczom zjawisk nie z tej ziemi, którzy świat duchów traktowali jako poważne wyzwanie dla nauki, a wśród których najbardziej znany jest chyba Julian Ochorowicz, jak i notorycznym oszustom i naciągaczom, którzy magię, spirytyzm i tym podobne sprawy traktowali jako doskonały sposób na życie – jak choćby w przypadku Jana Guzika.

Oczywiście nie jest to pogłębiona analiza fenomenu popularności spirytyzmu i wszelakiej magii w dwudziestoleciu międzywojennym – do czego na końcu książki przyznaje się sam Semczuk. Jest to raczej książka dla początkujących – co dotyczy chyba większości tytułów traktujących o II RP wydawanych przez PWN. Niektóre rozdziały – jak ten o Ochorowiczu po prostu rozczarowują, bo więcej niesamowitych faktów z jego życia można znaleźć w internecie. Mylący trochę jest również tytuł – jeśli jakiś fan powieści o Harrym Potterze będzie liczył na opowieści o magii i czarodziejstwie praktykowanych na ziemiach polskich, to srodze się zawiedzie. W książce nie podejmuje się w ogóle tematu znachorów, szeptunek, rzucania uroków, przygotowywania eliksirów – całej magii ludowej, która na prowincji była powszechnie praktykowana. „Magiczne dwudziestolecie” to książka nie tyle o magii, ile o parapsychologii i spirytyzmie.

Oczywiście jak zwykle w serii międzywojennej PWN można liczyć na wysokiej jakości, dobrze dobrane zdjęcia i porządnie opracowaną szatę graficzną.