Recenzja
Żelazne damy
Dlaczego Mieszko I przyjął chrzest? Kto mógł zostać pierwszym na ziemiach polskich świętym, wyprzedzając św. Wojciecha? Jaki prezent urodzinowy podarował małemu Ottonowi III Mieszko I? Kto wpadł na pomysł nazwania kraju Piastów? Dlaczego Bolesław Chrobry odprawił dwie żony? Na te i wiele innych pytań odpowie książka Kamila Janickiego pod intrygującym tytułem: Żelazne damy. Kobiety, które zbudowały Polskę.
Wydaje się, że każdy Polak zna podstawowe fakty dotyczące początku polskiej państwowości. Przecież wszyscy wiemy, kiedy Mieszko przyjął chrzest, jak miała na imię jego żona i gdzie mieściła się nasza pierwsza stolica. Książka Kamila Janickiego podważa niektóre obowiązujące do dziś ,,fakty”, rzuca nowe światło na wydaje się oczywiste dziś zdarzenia. Z jego książki wyłania się zupełnie nowy obraz początków naszego kraju oraz tych, którzy go stworzyli.
Żelazne damy opisują przede wszystkim historię życia najważniejszych kobiet w państwie Piastów: Dobrawy, Ody, Emlildy, Ody Miśnieńskiej oraz Przedsławy. Janicki próbuje zrekonstruować wizerunek polskich władczyń, który znacząco zatarł się przez ponad tysiąclecie. Z kart książki Janickiego wyłania się całkowicie nowe, nieznane dotychczas, czy też zapomniane, oblicze najważniejszych kobiet ówczesnej Polski. Autor na podstawie nielicznych dziś zapisów dotyczących wczesnego średniowiecza na polskich ziemiach próbuje odtworzyć realia życia Dobrawy i jej następczyń oraz roli, jaką odegrały w procesie tworzenia Polski. Swoje domysły motywuje znanymi nam kronikami i wiedzą na temat ówczesnych zwyczajów, tradycji, które próbuje przełożyć na konkretne wydarzenia w państwie Piastów. W fabularyzowanych fragmentach książki stara się przedstawić uczucia, co wychodzi mu zadziwiająco dobrze, które towarzyszyły bohaterkom w najważniejszych momentach ich życia.
Książka Janickiego pochłania czytelnika całkowicie na długie godziny dzięki świetnemu językowi, ogromnej wiedzy historycznej autora jak i niewątpliwie fascynującemu tematowi, który obrał autor. Żelazne damy posiadają wszystkie cechy dobrej, wciągającej książki: niebanalnych, wyrazistych bohaterów, wciągające romanse, tajemnicze zbrodnie, zawiłe intrygi oraz krwawe walki o władzę. Jednak największą zaletą książki jest to, że owe historie nie są wytworem wyobraźni autora, lecz zapisem prawdziwych, czy prawdopodobnych wydarzeń z początków państwa polskiego. Dodatkowym plusem Żelaznych dam jest to, że cała publikacja jest gęsto opatrzona przypisami, które szczególnie ciekawego czytelnika odeślą do źródeł. Mocnym punktem książki Janickiego są także ilustracje, które oprócz wartości estetycznej pomagają czytelnikowi jeszcze bardziej ,,wczuć” się w średniowieczny klimat.
Największą wartością Żelaznych dam jest jednak zwrócenie uwagi na zapomniane fakty, wydarzenia, zwyczaje i kulturę wieków średnich. Z książki wyłania się zupełnie inny obraz wczesnego średniowiecza niż ten, który znamy ze szkoły czy ten serwowany nam przez popkulturę. Świat sprzed ponad tysiąca lat zaprezentowany nam przez Janickiego nie wydaje się tak bardzo obcy i odległy jak mogłoby się wydawać. Dzięki Żelaznym damom papierowi władcy z kart szkolnych podręczników i opracowań zyskują ludzkie, odbrązowione oblicze. Poznajemy w niej zwykłych ludzi, którymi żądzą tak dobrze znane nam uczucia: miłość, zazdrość, pożądanie czy gniew. Zaskakującym może wydać się w końcu sam tytuł książki. Średniowiecze powszechnie uważane jest raczej za okres bezwzględnej dominacji mężczyzn i ograniczonej do rodzenia dzieci roli kobiet, dlatego nie pasuje nam do tego obrazu zdanie o budowaniu jakiegokolwiek kraju przez kobiety. Wszyscy liczący na portret delikatnej i subtelnej Dobrawy czy wstydliwej i kochającej Ody przeżyją spore rozczarowanie. Kobiety z książki Janickiego zdają się potwierdzać przysłowie, które mówi, że mężczyzna jest głową rodziny, ale kobieta szyją, która tą głową kręci.
Żelazne damy. Kobiety, które zbudowały Polskę to kolejna książka Kamila Janickiego, która ma szansę powtórzyć sukces bestsellerowych Pierwszych dam II Rzeczpospolitej. Najnowsza publikacja Janickiego to nie tylko pozycja obowiązkowa dla fanów jego twórczości, ale także dla każdego zainteresowanego historią czy po prostu kogoś szukającego wciągającej i przy tym ambitnej lektury.