„Papusza nigdy nie nazywała siebie poetką. Dla niej to były pieśni, bo żeby napisać wiersz, tak uważała, trzeba mieć skończony uniwersytet” – powiedziała Angelika Kuźniak, gość Xięgarni. Reporterka opowiadała o swej najnowszej, świetnie przyjętej przez krytyków i czytelników książce „Papusza”, której bohaterką jest legendarna Bronisława Wajs, która jako pierwsza Cyganka spisała swe wiersze.

Historia przypadku

„Papusza sama nauczyła się pisać i czytać. Jej życie to historia przypadku. Gdyby Jerzy Ficowski, który w 1949 roku trafił do taboru Wajsów, nie odkrył tam dziewczyny, którą Cyganie wśród siebie nazywali syreną leśną, gdyby jej nie poprosił o spisanie pieśni, gdyby nie Julian Tuwim, któremu podarowała jedną z piękniejszych swoich pieśni, to pewnie Papuszy jako poetyki by nie było, nie znalibyśmy jej” – stwierdziła Kuźniak. Była kobietą piękną, niezwykle przywiązaną do swojego męża. Jak nauczyła się pisać? Trudno powiedzieć, od dziecka łaknęła wiedzy, co zresztą nie spotkało się z pochwałą ze strony bliskich.

Kobiety w cygańskiej kulturze

„Z naszego punktu widzenia to jest straszne” – mówiła Kuźniak o losie kobiet cygańskich. Jednak Cygankom nie straszne były rozmaite zakazy – one się na to godziły i mogły używać swoich metod, by niwelować w pewien sposób władzę mężczyzn. „Brutalność była i zawsze te kobiety były bite” – dodała autorka. Papusza się buntowała. Bicie było dla niej mniejszym złem niż to, że została wykluczona z własnej kultury. To był jej największy dramat.

Felietony i nowości

Michał Rusinek opowiadał o emocjach i literaturze na przykładzie “Dziennika żałobnego” Rolanda Barthes’a. Michał Komar mówił zaś o batalistyczno-literackim pochodzeniu słowa „kardigan”. Hubert Urbański polecał „Bezcennego” Zygmunta Miłoszewskiego, Mariusz Cieślik rekomendował zaś książkę Macieja Urbanowskiego „Szczęście pod wulkanem”. Prowadzący program, Agata Passent i Filip Łobodziński, przyglądali się najciekawszym nowościom, a także omawiali bestsellery z zakresu literatury faktu.

Zapraszamy do obejrzenia wywiadu z Zeruyą Shalev, który w programie polecała Agata Passent.

Zapraszamy także do obejrzenia kontynuacji wywiadu z Angeliką Kuźniak.

Koproducentami programu są Narodowy Instytut Audiowizualny oraz TVN24. Producentem wykonawczym jest SOLFILM.