„Prawda należy do zwycięzców. A Sowieci byli bardzo dobrze zorganizowani” – mówiła Anne Applebaum, gość 54. wydania Xięgarni, historyczka, laureatka prestiżowej Nagrody Pulitzera. Autorka „Za żelazną kurtyną” opowiadała o tym, jak wprowadzano stalinizm co w Europie Środkowej, o podobieństwach między Polską, NRD i Węgrami – podobieństwach, których jeszcze przed wojną nie było. Właśnie to – ten sukces stalinizmu, kulturowa unifikacja tak różnych krajów – jest głównym tematem książki. Applebaum akcentowała także różnice między kulturami. Jak udało się zaprowadzić komunizm w NRD? Oczywiście, powodem była przegrana wojna, ale ci, którzy ocaleli, musieli zmierzyć się ze światem stojącym na głowie, ze światem, w którym to, czego ich uczono, „okazało się nieprawdą”.

Dominacja w mediach

„Najważniejszym narzędziem propagandy było na początku radio. Istniały wówczas jeszcze niekomunistyczne gazety, a radio umożliwiało propagandę masową” – powiedziała Applebaum. Historyczka wyjaśniała także, jak postrzega się tamte czasy w USA, a patrzy się na nie przede wszystkim przez pryzmat zimnej wojny, starcia Trumana ze Stalinem itp. Introdukcja komunizmu w Europie Środkowej za Oceanem jest kompletnie nieznanym tematem.

Historia Polski

„Macie za dużo historii” – stwierdziła Applebaum, odpowiadając na pytanie, dlaczego w Polsce historia wzbudza większe emocje niż w Wielkiej Brytanii czy Stanach Zjednoczonych. Opowiadała także o historycznych kontrowersjach w USA i o postawach pisarzy w komunistycznej Polsce.

Felietony i nowości

Michał Komar opowiadał o tym, jak akcyza na szyby okienne zmieniła gospodarkę świata. Michał Rusinek mówił zaś o kłopotach ze szczęściem. Zbigniew Lew-Starowicz polecał „Śmierć w Amazonii” Artura Domosławskiego. Agata Passent i Filip Łobodziński, prowadzący Xięgarni, polecali ciekawe nowości i przyglądali się bestsellerom z zakresu literatury polskiej.

Zapraszamy do obejrzenia kontynuacji wywiadu z Anne Applebaum.

Koproducentami programu są Narodowy Instytut Audiowizualny oraz TVN24. Producentem wykonawczym jest SOLFILM.