12 kwietnia 2015
program tv

Xięgarnia odcinek 116. Michał Jagiełło

116. odcinek Xięgarni na szlaku – górskim i literackim. Gościem programu był  historyk literatury, poeta, pisarz, eseista, przewodnik i ratownik górski – Michał Jagiełło. Pretekstem do rozmowy było kolejne wydanie albumu “Żywot górala poczciwego” autorstwa Wojciecha Brzegi.

Michał Jagiełło przedstawił m.in. krótki biogram autora ekskluzywnego zbioru wspomnień: “Wojciech Brzega urodził w 1872 roku; z matki góralki, z zacnej rodziny Brzegów. Skończył Szkołę Przemysłu Drzewnego, studiował rzeźbę w Krakowie, ale i w Paryżu. Był jednym z najważniejszych współpracowników Stanisława Witkiewicza, ojca. Wspólnie zajmowali się sprawami stylu zakopiańskiego”.

Zakopiańska mekka turystyczna

“Okazało się, że jest w Polsce maleńka wioska. Pierwszy proboszcz, ksiądz Józef Stolarczyk, którego ministrantem był Wojtek Brzega, miał świadomość czym są Tatry. Tak się też ułożyło, że w temat ten weszli ludzie pióra, kompozytorzy. Na przełomie XIX i XX wieku na zwyczajny wypoczynek nałożył się jakiś rodzaj chłopomaństwa, góralomanii, wątek narodowy i wątek sportowy” – tłumaczył Michał Jagiełło.

Gawędy podhalańskie

“Wojtek miał kontakt z Tomaszem Gadeją. Tomek opowiadał mu o swoim życiu, o tym, co słyszał, a Wojciech to spisywał. Nie nagrywał na magnetofon, ale spisywał bardzo wiernie i niektóre gawędy publikował od razu w bardzo znanym periodyku etnograficznym “Lud” w 1910 roku” – mówił Jagiełło.

Z bacówki do Paryża 

Bohater Xięgarni opowiadał także o pozycji i charyzmie Wojciecha Brzegi: “Wojtek ponad wszelką wątpliwość był góralskim synkiem, jego matka była góralką. Z jednej strony traktowany był jak swój, z drugiej jednak niektórzy się boczyli, bo przecież ojciec góralem nie był. Jednak wyrobił sobie tak fantastyczną pozycję. To był człowiek honorowy, ale honorowy w bardzo sensowny sposób. Kiedy Polska upadła, znaleźli się ludzie, którzy zaczęli tworzyć Goralenvolk. Kiedy przyszła do jego chatki w Zakopanem delegacja z propozycją, żeby objął stanowisko dyrektora Szkoły Przemysłu Drzewnego, schorowany już Wojciech pokazał im drzwi”.

Nowości i felietony

Solista Michał Komar zapewniał, że gra na fortepianie ma wiele wspólnego z samochodowymi wycieraczkami. Natomiast Michał Rusinek opowiadał w swoim felietonie o magii kakaowego tłuszczu. Aktor Marcin Perchuć, polecał “Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk. Agata Passent i Filip Łobodziński polecali książki całkiem kulturalne i przedstawili kilka wydawniczych nowości. Zachęcamy również do obejrzenia rozmowy z Dominiką Słowik, autorką debiutanckiej powieści “Atlas” Doppelganger”.

Zapraszamy do obejrzenia kontynuacji rozmowy z Michałem Jagiełłą.

Koproducentami programu są Instytut Książki oraz TVN24. Producentem wykonawczym jest SOLFILM.