Artykuł
Książki na lato. Wakacyjny przewodnik literacki
Macie już plany na wakacje? Jeśli nie, przyda się wam przewodnik z prawdziwego zdarzenia. Nikt nie oprowadza po miastach lepiej niż pisarze. Kto powie nam więcej o Chinach niż Mo Yan? Czyż Norwegia nie jest ciekawsza, jeśli patrzymy na nią oczami Jo Nesbo? Zamiast bedekera pakujcie więc powieści do walizek i w drogę!
WARSZAWA
Dla wszystkich, którzy w tym roku postanowili odwiedzić stolicę, domy wydawnicze przygotowały stosy książek o powstaniu. My zdywersyfikowaliśmy nieco ofertę.
Alexandra Richie, Warszawa 1944. Tragiczne Powstanie, przeł. Zofia Kunert, W.A.B., 23 lipca 2014.
Zanim zaczniemy kłócić się o powstanie, może warto spojrzeć na to wydarzenie oczyma zachodniej badaczki. Alexandra Richie opowiada polską historię z perspektywy działań wojennych prowadzonych na arenie międzynarodowej. W swoich badaniach korzystała z masy dokumentów, m.in. prywatnych zbiorów prof. Władysława Bartoszewskiego.
Michał Walczak, Max Łubieński, Pożar w burdelu. Gorączka powstańczej nocy, W.A.B., 30 lipca, 2014.
„… a na koniec zwiedzania – Muzeum Powstania” – śpiewała Ryanowi Goslingowi Ania z kabaretu „Pożar w Burdelu”. W najnowszym przedstawieniu Ania będzie sama miała okazję wziąć udział w powstaniu. Wszystko dzięki Wiesławowi, który przenosi się w czasie z roku 1944 do dzisiejszej Warszawy. Cel: zrekrutować hipsterów do powstańczej walki. Czy misja się powiedzie? Musicie przeczytać scenariusz.
EUROPA
W tym roku nie tylko Warszawa, ale i cała Europa świętuje smutne rocznice. Może dlatego pisarze z kontynentu wracają do wydarzeń z przeszłości.
Jaume Cabre, Głosy Pamano, Marginesy, 13 sierpnia 2014.
W wakacje z pewnością napstrykacie mnóstwo zdjęć. Czasem jednak wystarczy jeden spust migawki, by wywrócić nasze życie do góry nogami. Tak właśnie dzieje się z Tiną, bohaterką „Głosów Pamano”, która jednym zdjęciem odsłania tragiczne wspomnienia z czasów generała Franco. Jeśli wybieracie się do Pallars, nie możecie ominąć tej pozycji!
Przemysław Słowiński, Caryca. Moskiewskie gody, Videograf, 9 lipca 2014.
A może na wschód? Wakacje w Moskwie musiały być szczególnie udane dla Polaków, którzy odwiedzili ją w 1610 roku. Rosjanie naturalnie wspominają to nieco inaczej. A co powiedziałaby na ten temat Maryna Mniszchówna – pierwsza Polka koronowana na Kremlu? To właśnie ona jest bohaterką trzyczęściowej powieści o Wielkiej Smucie. Pierwszy tom ukaże się już w lipcu.
Géza Ottlik, Szkoła na granicy, przeł. Tadeusz Olszański, W.A.B., 25 czerwca 2014.
Dla jednych Węgry to gulasz i papryka, dla innych – „Chłopcy z placu broni”. Węgierska młodzież nie mogła mieć łatwego dzieciństwa. W powieści Ottlika trójka dziewięcioletnich chłopców trafia do szkoły dla kadetów. Tu muszą dorosnąć szybciej, a szybciej znaczy boleśniej. Wszystko to dzieje się w latach 20. XX wieku. Książka bywa uznawana najlepszą węgierską powieścią ubiegłego stulecia.
SKANDYNAWIA
Niewiele osób jest na tyle szalonych, by jechać na wakacje do krajów skandynawskich. Jednak dla wszystkich, którzy od słońca wolą mroczną północ, przygotowaliśmy kilka adekwatnych propozycji.
Herbjørg Wassmo, Księga Diny, przeł. Ewa Partyga, Smak Słowa, 18 czerwca 2014.
Ta powieść została uznana w 1990 roku za najlepszą norweską książkę dekady. U nas się już ukazała, ale dawno, więc warto do niej wrócić. Opowiada o kobiecie, której śmierć towarzyszy od dziecka. Czegóż innego moglibyśmy się spodziewać po Norwegach?
Jo Nesbø, Syn, przeł. Iwona Zimnicka, Wydawnictwo Dolnośląskie, 18 czerwca 2014.
Inny Norweg, który lubuje się w tematach funeralnych, to zdecydowanie Jo Nesbø. Tym razem opowiada nam historię Sonny’ego odsiadującego wyrok w więzieniu. Sonny lubi wysłuchiwać opowieści innych więźniów i przyznawać się do ich zbrodni. Kiedy jednak dowiaduje się o śmierci swojego ojca, postanawia za wszelką cenę dojść do prawdy.
Åke Edwardson, Dom na końcu świata, przeł. Inga Sawicka, Czarna Owca, 18 czerwca 2014.
Szwedzi nie ustępują Norwegom w zamiłowaniu do makabry ani na krok. Miłośników komisarza Wintera zapraszamy w najbliższe wakacje do Göteborga. Tam na jednej z wysepek czai się kolejna mroczna tajemnica.
CHINY
Mo Yan, Żaby, przeł. Małgorzata Religa, W.A.B., 4 czerwca 2014.
Mo Yan wzbudzał już kontrowersje na wiele różnych sposobów – częściej jednak biografią i poglądami niż samą literaturą, której klasę trudno podważyć. Tym razem noblista porusza w swojej powieści bardzo wrażliwy temat – kontrolę narodzin w Chinach. Bohaterką „Żab” jest położna, która w rodzinnej wiosce walczy z przesądami i zabobonnymi praktykami.
EGZOTYCZNE WYSPY
Majorka all inclusive to już przeżytek. Dziś podróżujemy bardziej na dziko!
Aleksandra Gumowska, Seks, betel i czary, Znak, 19 czerwca 2014.
Autorka wyruszyła śladami Bronisława Malinowskiego na Wyspy Trobrianda. Jak po stu latach wyglądają bohaterowie „Życia seksualnego dzikich”? Podobno obok wiedźm i czarowników pojawił się tam jeszcze Jezus.
Sarah Lark, Krzyk Maorysów, przeł. Anna Siudut, Sonia Draga, 2 lipca 2014.
Nowa Zelandia to, podobnie jak Wyspy Trobrianda, cel wycieczki w prawdziwie dziewiętnastowiecznym stylu. A skoro już wiek XIX, to czemu nie epicka historia o angielskiej rodzinie z Maorysami w tle.
AFRYKA
Jak wyobrażacie sobie współczesne Safari – na rowerze czy z karabinem? W Afryce nadal wszystko jest możliwe.
Piotr Tomza, Afryka Nowaka, W.A.B., 25 czerwca 2014.
Kolejna wycieczka szklakiem sprzed stu lat. W latach 30. Kazimierz Nowak pokonał drogę z Trypolisu na Przylądek Igielny i z powrotem na północ kontynentu. Dziś polscy podróżnicy powtarzają jego wyczyn. Na rowerach, konno i pieszo – tak jak pan Kazimierz. „Afryka Nowaka” to zapis ich relacji.
Konrad Piskała, Dryland, W.A.B., 27 sierpnia 2014.
Somalia zdecydowanie nie jest dziś “pierwszym wyborem” podczas planowania wakacji. Państwo, które powoli przestaje istnieć, znane głównie dzięki swoim piratom. Konrad Piskała odkrywa przed nami jego zwykle codzienne oblicze, o którym nie usłyszymy w telewizjach informacyjnych.
DO NAMIOTU
Wyjazd pod namiot nie musi mieć konkretnego przeznaczenia. Najważniejsze są w końcu długie letnie wieczory pod gołym niebem. A co będzie się działo pod tropikiem?
Tom Hickman, Boskie przyrodzenie. Historia penisa, przeł. Dobromiła Jankowska, Czarne, 18 czerwca 2014.
Co się będzie działo tego roku w śpiworach, nie wnikamy. Gdyby jednak traperów naszła chęć na chwilę lekkiej, ale zarazem jakże poważnej lekcji historii, radzimy sięgnąć po tę pozycję. Może stanowić natchnienie w chłodniejsze wieczory.
Robert Pucek, Pająki Pana Roberta, Czarne, 24 czerwca 2014.
Wszyscy wiemy, co jest prawdziwą zmorą życia w namiocie – robale! Może spojrzymy na nie przychylniej dzięki temu traktatowi arachnologiczno-filozoficznemu. Pan Robert dostrzegł w życiu pająków paralelę wzlędem najważniejszych doświadczeń w życiu człowieka. Porównanie do zwierząt to niby nic nowego. Ale żeby do pająków?!
Caleb Scharf, Silniki grawitacji, przeł. Urszula i Mariusz Seweryńscy, Prószyński i S-ka, 3 lipca 2014.
Skoro mamy XXI wiek, to bardzo prawdopodobne, że ktoś z Was wybiera się na wakacje w kosmos. David Bowie na uszach i książka Caleba Scharifa pod pachą – oto przepis na udany urlop we wszechświecie. Pozostaje tylko uważać na czarne dziury. Dzięki „Silnikowi grawitacji” dowiesz się o nich wszystkiego.