Europejską Poetką Wolności 2016 została Ana Blandiana (Rumunia) za tom Moja ojczyzna A4. Nagrodę stanowi statuetka oraz kwota 100.000 złotych. Nagrodę za przekład zwycięskiego tomu – statuetkę i kwotę 10.000 złotych – otrzymała Joanna Kornaś-Warwas.

– Ana Blandiana jest legendą walki o wolność polityczną i obywatelską w Rumunii, jednak nie to zdecydowało o jej zwycięstwie w Gdańsku. Ogromne wrażenie na Jury wywarło przede wszystkim nieustające dojrzewanie poezji laureatki do wolności i pogłębianie jej wymiaru w czasach współczesnych – napisało jury Nagrody w uzasadnieniu werdyktu.

Tegoroczna Nagroda została przyznana przez Jury obradujące w składzie: Krzysztof Pomian (przewodniczący), Krzysztof Czyżewski, Paweł Huelle, Andrzej Jagodziński (sekretarz), Zbigniew Mikołejko, Stanisław Rosiek, Anda Rottenberg i Olga Tokarczuk

Ta poezja zrodziła się w czasie, w którym – zdaniem samej poetki – „być wolnym jest, ewidentnie, trudniej niż nie być wolnym”; w czasie, w którym „paradoksalnie wolność słowa umniejsza znaczenie słowa”.

Jury kontynuowało w laudacji: Niezwykle cenny jest taki głos w dzisiejszych czasach kryzysu, głos dochodzący z Europy Środkowo-Wschodniej i czerpiący z jednej strony z historycznego doświadczenia zmagań o wolność, a z drugiej mocno związany z wyzwaniami stojącymi przed współczesną Europą. Poezja nagrodzonego tomu Any Blandiany to poezja świata niewidzialnego, głęboko wpisana w świat widzialny poprzez metafizykę dnia codziennego. Mówi o tym choćby jej wiersz Requiem – przejmująca rozmowa z matką, kończąca się słowami:

„Pisz, powiedziałaś.

A ja wzięłam ołówek i kartkę,

Myśląc, że chcesz mi coś podyktować.

Pisz, powtórzyłaś,

I milczałaś jak ikona.

A ja zaczęłam zapisywać

Twoje milczenie.

Twoje milczenie,

Z którego wypływa wszystko,

Jak wypływa krew z rany.”

Ana Blandiana jest autorką 25 tomików wierszy. Tematyka jej poezji obejmuje kwestie egzystencjalne, duchowe i zmysłowe aż po społeczno-polityczne komentarze dotyczące spraw kobiet. Oprócz poezji, dzięki której jest najbardziej znana, wydała kilka powieści oraz tomów krytyki politycznej i społecznej. Twórczość Blandiany została przetłumaczona na co najmniej 24 języki, co czyni ją najbardziej rozpoznawalną ambasadorką rumuńskiej literatury na świecie.

Do Nagrody Literackiej Miasta Gdańska 2016 nominowani byli następujący poeci i poetki:

Vanni Bianconi (Włochy), tłumaczenie Joanna Wajs za tom Wymówisz moje imię,

Ana Blandiana (Rumunia), tłumaczenie Joanna Kornaś-Warwas za tom Moja ojczyzna A4,

Lidija Dimkovska (Macedonia), tłumaczenie Danuta Cirlić-Straszyńska za tom pH neutralna wobec życia i śmierci,

Yahya Hassan (Dania), tłumaczenie Bogusława Sochańska za tom Yahya Hassan. Wiersze, 

Daniel Jonas (Portugalia), tłumaczenie Michał Lipszyc za tom Częsty przechodzień,

Anikó Polgár (Węgry), tłumaczenie Anna Górecka za tom Archeolożka w czółenkach,

Siergiej Stratanowski (Rosja), tłumaczenie Adam Pomorski za tom Graffiti.