Laureat pierwszej edycji Nagrody Literackiej im. Witolda Gombrowicza, przyznawanej przez prezydenta Radomia za debiut prozatorski, zostanie wybrany i ogłoszony 4 września. Otrzyma 40 tysięcy złotych. Wyróżnienie ustanowił radomski samorząd, a współorganizatorem nagrody i towarzyszącego jej festiwalu literackiego jest Muzeum Witolda Gombrowicza we Wsoli. Honorowym patronem nagrody jest Rita Gombrowicz.

Laureata nagrody wybierze kapituła w składzie: Jerzy Jarzębski – przewodniczący, Ewa Graczyk, Anna Kałuża, Zbigniew Kruszyński, Zofia Król, Józef Olejniczak oraz Justyna Sobolewska. W czerwcu tego roku kapituła wybrała pięciu nominowanych, spośród których wyłoniony zostanie zdobywca nagrody: Maciej Hen nominację otrzymał za powieść „Solfatara”, Agnieszka Kłos za zbiór opowiadań „Gry w Birkenau”, Weronika Murek za „Uprawę roślin południowych metodą Miczurina”, Maciej Płaza za powieść zatytułowaną „Skoruń”, zaś Tomasz Wiśniewski za książkę „O pochodzeniu łajdaków, czyli opowieści z metra”.

Rita Gombrowicz oraz prezydent Radomia Radosław Witkowski wręczą nagrodę podczas uroczystej gali, którą poprowadzi Jerzy Sosnowski. Laureat oprócz nagrody pieniężnej otrzyma również nagrodę rzeczową: lornetkę. Taki pomysł pojawił się podczas pierwszego posiedzenia kapituły w Muzeum Gombrowicza, gdzie wśród pamiątek po pisarzu znajduje się również lornetka. Gombrowicz pod koniec życia często nie był w stanie opuszczać mieszkania, więc godzinami właśnie przez nią podglądał życie Vence. Używał jej czasem niekonwencjonalnie – “pomniejszał” swoich gości, przyglądając im się przez odwróconą lornetkę. Nominowani do nagrody pisarze również potrafią “podglądać” świat uważnie i czasem bardzo przewrotnie.

Uroczystość wręczenia nagrody zakończy koncert Grzegorza Turnaua. Będzie to też ostatnie wydarzenie trzydniowego festiwalu “Opętani Literaturą”.

Tytuł festiwalu nawiązuje do powieści Witolda Gombrowicza “Opętani” drukowanej w odcinkach w prasie warszawskiej i kielecko-radomskiej. Ostatni odcinek powieści ukazał się 3 września 1939. W przeddzień 77 rocznicy tego wydarzenia uczestnicy festiwalu “pobiją rekord świata” w czytaniu “Opętanych”. W ten żartobliwy sposób, poprzez rodzaj flash moba literackiego, organizatorzy festiwalu chcą przypomnieć flirt Gombrowicza z literaturą popularną. Uczestnicy wydarzenia, które odbędzie się w nieczynnym, ale udostępnionym na tę okazję zabytkowym ratuszu, będą mogli posłuchać pierwszego rozdziału powieści czytanego przez wybitnego aktora (również Gombrowiczowskiego) Jerzego Radziwiłowicza. Po lekturze rozmowa z odtwórcą roli Henryka w legendarnym spektaklu krakowskiego Starego Teatru. Rozmowę poprowadzi Piotr Kłoczowski, wicedyrektor Muzeum Literatury, eseista, redaktor i edytor, a także wykładowca w Akademii Teatralnej. Początek o godzinie 19.30.

Festiwal rozpocznie się jednak wcześniej i oczywiście pierwszym wydarzeniem będzie rozmowa z Ritą Gombrowicz. Poprowadzi ją młody badacz Gombrowicza, doktorant na Uniwersytecie Warszawskim, radomianin Piotr Sadzik. Tytuł wydarzenia „Opętania Gombrowiczowskie” jest nieprzypadkowy, rozmawiać będą osoby autorem „Kosmosu” naprawdę „opętane” – Piotr Sadzik twierdzi nawet, że całe jego myślenie o świecie uformowały teksty Gombrowicza. Spotkania rozpocznie o godzinie 17.30 na dziedzińcu Miejskiej Biblioteki Publicznej.

W sobotę 3 września kwadrans po dwunastej uczestnicy festiwalu włączą się w narodowe czytanie Sienkiewicza. W pobliżu miejsca oficjalnej lektury „Quo vadis” odbędzie się manifestacja literacka, podczas której Mariusz Bonaszewski (kolejny aktor z ważnymi rolami Gombrowiczowskimi w dorobku) czytał będzie uwagi Witolda Gombrowicza o pisarstwie autora „Potopu”. Uwagi mocno krytyczne, bo choć Gombrowicz doceniał rolę pisarstwa Sienkiewicza w polskiej świadomości narodowej, to był wobec niej mocno krytyczny – o czym świadczy cytat z Gombrowicza, będący tytułem wydarzenia: „Sienkiewicz – katastrofa naszego rozumu”. Entuzjastów zadymy musimy jednak uprzedzić, że manifestacja będzie kulturalna, a czytający nie zamierzają się przekrzykiwać.

Tego samego dnia o godzinie 17 w gościnnym Mazowieckim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” odbędzie się rozmowa o najnowszej prozie polskiej, w której uczestniczyć będą zarówno jej znawcy – jurorzy Nagrody, jak i nominowani autorzy. Dyskusja jest otwarta dla publiczności, nie stawiamy sobie ograniczeń czasowych, rozmawiać będziemy do wyczerpania tematu albo znudzenia nim uczestników wydarzenia.