„Pensjonat Miramar” to głęboka i pełna niepokoju refleksja nad tym, w którą stronę powinien podążać kraj, będący polem walki sprzecznych sił – świeckiej modernizacji i przywiązania do religijnej tożsamości. Wciągający obraz życia w Egipcie końca lat sześćdziesiątych fascynuje, ale i zyskuje na aktualności w perspektywie wydarzeń arabskiej wiosny.

Akcja powieści toczy się w pensjonacie Miramar w Aleksandrii. Poprzez historie jego mieszkańców, poznajemy problemy, z jakimi zmagają się Egipcjanie. W wizji Mahfuza uosobieniem kraju na rozdrożach staje się jedna z bohaterek powieści, piękna Zuhra – uczciwa i pracowita, lecz niewykształcona dziewczyna. To o jej względy zabiegać będą mieszkańcy pensjonatu.

„Pensjonat Miramar” ukazał się tuż przed klęską poniesioną przez Egipt w wojnie sześciodniowej w 1967 roku. Autor postawił w niej w stan oskarżenia Arabski Związek Socjalistyczny, skrytykował skorumpowanie i zdemoralizowanie członków ekipy rządzącej, panoszące się zło. Książkę tę uznano później za prorocze ostrzeżenie przed wojenną katastrofą. Choć Mahfuz rozlicza się z naseryzmem, nie opowiada się po żadnej ze stron. Przedstawia ideologiczne zróżnicowanie Egiptu i pomaga zrozumieć niepokojące dziś zachód zmiany zachodzące w kraju nad Nilem.

Nadżib Mahfuz był pierwszym arabskojęzycznym laureatem Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. „To pisarz, który przez swoją literaturę – raz krystalicznie realistyczną, raz symboliczną i dwuznaczną – stworzył arabską opowieść, która przemawia do całej ludzkości” – pisała o nim Komisja Noblowska. Jego twórczość łączy klasyczną narrację z kolorytem opowieści arabskiej i utorowała literacką drogę takim autorom jak Orhan Pamuk czy Alaa Al Aswany. Do jego najbardziej znanych dzieł należy monumentalna „Trylogia Kairska”.

Mahfuz nie brał udziału w życiu politycznym, żył obok głównego nurtu wydarzeń politycznych, choć nie krył swoich poglądów. „Jego twórczość pokazuje jak wnikliwie obserwował życie społeczeństwa egipskiego. W ciągu ostatnich osiemdziesięciu lat żaden z egipskich pisarzy nie dorównał mu pod tym względem” – mówi o nim tłumaczka Jolanta Kozłowska. W 1994 roku islamscy ekstremiści próbowali go zasztyletować, wymierzając karę za obraz Boga w jednej z jego powieści. Zmarł w 2004 roku. Jest autorem 33 powieści, 13 opowiadań, 30 scenariuszy filmowych, kilku dramatów, a także licznych artykułów prasowych. „Jeśli potrzeba pisania kiedykolwiek mnie opuści” – powiedział w jednym z wywiadów – „chciałbym, by ten dzień był moim ostatnim”.