To już czwarta edycja konkursu o Nagrodę Historyczną im. Kazimierza Moczarskiego organizowanego wspólnie przez Fundację Agory i Narodowe Centrum Kultury. Dotyczy on książek, które ukazały się w Polsce w ubiegłym roku. Zakres tematyczny i czasowy to historia Polski od odzyskania niepodległości w 1918 r. do współczesności.

Tegoroczną edycję Nagrody objął swym honorowym patronatem prezydent Bronisław Komorowski. Jury obradowało w składzie: prof. Władysław Bartoszewski, prof. Andrzej Garlicki, dr Jan Kofman, dr Andrzej Kunert, Tomasz Łubieński, prof. Daria Nałęcz, Juliusz Rawicz, prof. Henryk Samsonowicz, Teresa Torańska oraz Krzysztof Dudek.

Ostatecznie zwyciężyła książka „Skrwawione ziemie. Europa między Hitlerem a Stalinem” (Świat Książki, przeł. Bartłomiej Pietrzyk) Timothy’ego Snydera, amerykańskiego historyka specjalizującego się w dziejach Europy Środkowej i Wschodniej. Laureat otrzymał 50 tys. zł oraz statuetkę, „Temperówkę” Kazimierza Mocarskiego.

Skrwawione ziemie to obszar, na którym Stalin i Hitler zabili 14 milionów cywilów i jeńców. Rozciąga się od środkowej Polski po zachód Rosji, poprzez Ukrainę, Białoruś i kraje bałtyckie. Śmierć tych ludzi – połowa zmarła z braku żywności – była z góry zaplanowana. Co Sowieci i Niemcy chcieli w ten sposób osiągnąć? Na czym polegał proces czystek etnicznych przeprowadzanych przez oba reżimy? Doskonale udokumentowana praca o straszliwych mechanizmach totalitaryzmu i morderstwach, uzasadnianych polityką i gospodarką, omawia dwie dekady z życia Europy XX wieku, od lat trzydziestych po czasy powojenne.

W poprzednich edycjach laureatami Nagrody Historycznej im. Kazimierza Moczarskiego zostali:

2011 – Andrzej Friszke, „Anatomia buntu. Kuroń, Modzelewski i Komandosi”, Znak, Kraków.

2010 – Bogdan Gadomski, „Biografia agenta. Największy agent policji politycznej II RP Józef-Josek Mutzenmacher (1903-1947)”, Tedson, Warszawa

2009 – Gunnar S. Paulsson, „Utajone Miasto. Żydzi po aryjskiej stronie Warszawy 1940-1945”, Znak, Kraków.

B.S.