16 listopada 2012

Dekalog Philipa Rotha

Czytelników Philipa Rotha zasmuciła wiadomość tym, że kończy on pisarską karierę. Swoją decyzję ogłosił w wywiadzie, którego udzielił francuskiemu magazynowi “Les InRocks”. Oto dziesięć zasad, którymi kierował się w życiu autor “Ludzkiej skazy” i na które można natrafić w jego prozie.

 

1. Pracuj ciężko

Roth napisał 31 książek w ciągu 51 lat. Obsypany prestiżowymi nagrodami (m.in. Nagroda Pulitzera, PEN/Faulkner Award, National Book Award), mógł w każdej chwili osiąść na laurach. W szczytowej formie był pod koniec lat 90., jednak jego kolejne utwory nie ustępują znacząco poprzednim.

 

2. Ludzie to zwierzęta

Życie bohaterów powieści Rotha jest wypełnione seksem, z reguły pozamałżeńskim, z którego nie potrafią zrezygnować nawet wtedy, kiedy zależy od tego ich szczęście.

 

3. Jesteśmy samotni i chcemy by nas poznawano

Główni bohaterowie Rotha są najczęściej samotnikami. Jednak mimo że prowadzą sekretne (lub podwójne) życie, dążą do tego, by być kochanymi – przez przyjaciół, mentorów, rodziców czy kochanki. Roth sugeruje, że z natury jesteśmy dla siebie nawzajem tajemnicą, a najgłębszym ludzkim pragnieniem jest być poznanym.

 

4.Ciało jest słabe

W książkach takich jak „Ludzka skaza” czy „Nemezis” cały czas obecne są choroby, cierpienie, chroniczny ból lub śmierć.

 

5. Strzeż się ideologii

W świecie Rotha tragedia jednostki idzie ręka w rękę z tragedią polityczną, a wszelkie radykalne ideologie (faszyzm, komunizm) mają zgubne konsekwencje. Przekaz płynący z jego prozy to: każdy masowy ruch polityczny jest potencjalnym zagrożeniem dla życia, wolności i dążenia do szczęścia.

 

6. Uprzedzenie nie umarło i ma się dobrze

Oprócz zdradzieckich ideologii pisarz krytykuje też panujące w Stanach antysemityzm i rasizm. Większość protagonistów jego książek to ateiści lub agnostycy żydowskiego pochodzenia, którzy uważają się za Żydów. Centralnym punktem w książce „Spisek przeciwko Ameryce” jest przymusowe przesiedlenie Żydów, a wątek antysemityzmu przewija się przez wiele jego książek.

 

7. New Jersey jest piękne

 

8. Istnieje wyraźna granica między rzeczywistością, fikcją i fantazją

Wielu autorów zaciera granicę między fikcją literacką a swoim prywatnym życiem. To samo dzieje się u autora „Przeciwżycia”: jego bohaterowie mogą być pisarzami, profesorami, a nawet „postacią”, która nazywa się Philip Roth. Jednak wszystkie jego powieści są realistyczne – Roth jako autor interesuje się tylko sprawami tego świata.

 

9. Moc liczby trzy

W jego prozie w jednym zdaniu pojawia się trzy razy to samo słowo. Czasami zdanie zawiera trzy rzeczowniki albo przymiotniki. Trzy zdania zaczynają się od tego samego wyrazu lub frazy. To samo zdanie lub pytanie jest powtórzone trzykrotnie. I tak w każdej książce, w różnych kombinacjach.

 

10. Trzeba wiedzieć, kiedy odejść

Do pewnego stopnia Roth przygotował czytelników na to, że nie będzie więcej pisał. Po pierwsze, nie opublikował nic od czasu ukazania się „Nemezis” w 2010 roku, a w przypadku tego akurat autora dwa lata przerwy to bardzo długo. Po drugie, w 2011 roku udzielił wywiadu dla “The Financial Times”, w którym przyznał, że stracił zainteresowanie prozą i obecnie czyta głównie biografie i książki historyczne.

 

oprac. B.S.

źródło: themillions.com