29 kwietnia 2013

Fragment „Iksów” Györgya Spiró

György Spiró jest autorem jednej z najważniejszych powieści poświęconych polskiemu romantyzmowi. „Mesjasze” zostali uhonorowani prestiżowym Angelusem. Dzięki uprzejmości Wydawnictwa W.A.B. prezentujemy fragment „Iksów”, powieści zablokowanej w Polsce przez cenzurę.

 

W 1815 roku w dzień podpisania Świętego Przymierza do Warszawy – po półrocznym pobycie we Lwowie – powraca Wojciech Bogusławski. Mistrz, guru, Wielki Dyrektor. Ma pięćdziesiąt osiem lat, fałszywy paszport kupca i jest zadłużony po uszy. Rozpoczyna walkę o stanowisko kierownika Teatru Narodowego, intryguje, zbiera wokół siebie ludzi, chce stworzyć teatr, jakiego jeszcze nie było. Wreszcie udaje mu się wrócić na scenę. Jednak po spektaklu w prasie zaczynają ukazywać się zjadliwe recenzje podpisane tajemniczym X. Ktoś bardzo nie chce, by Mistrz występował… Barwnie przedstawione realia Warszawy z początku dziewiętnastego wieku, tempo akcji niczym w powieści łotrzykowskiej, plastyczny, współczesny język i wnikliwy opis teatru od kulis: przepychanki, utarczki i złośliwości w aktorskiej trupie – Spiró z rozmachem ożywia świat sprzed dwóch stuleci. Gdy w 1981 roku ukazała się “polska powieść” węgierskiego pisarza, jej autor został w Polsce oskarżony o szarganie naszych świętości narodowych, odebrano mu stypendium i zakazano wjazdu do kraju. Teraz, po ponad trzydziestu latach od premiery na Węgrzech, Iksowie wreszcie ukazują się po polsku.

 

Zapraszamy do lektury fragmentu “Iksów”.