Potrzebę przełożenia tego klasyka literatury na hipertekstową formę Ha!art uzasadnia następująco: „Geometra Velasquez, jeden z narratorów arcydzieła Potockiego, nie lubi druku. Papierowa prezentacja krzyżujących się opowieści jest – według niego – nieadekwatna. To istny labirynt. Romanse i dzieła podobnego rodzaju winny być pisane w kilku kolumnach, na kształt tablic chronologicznych – mówi poirytowany wymuszoną linearnością bohater”.

Pomysł ten motywowany jest też na kilka innych sposobów. Po pierwsze, praktyczny: sieć odniesień i zabiegi inspirowane funkcjonowaniem baz danych służyć mają komfortowi lektury i sprawniejszemu poruszaniu się czytelnika w złożoności dzieła. Po drugie, afirmatywny: taki układ wskazywać ma na kunsztowny porządek relacji poszczególnych elementów tekstu oraz, zgodnie ze słowami autorów adaptacji, na jego „mądrość”. Po trzecie, interpretacyjny: forma hipertekstu stanowi dla czytelnika zachętę do twórczego poruszania się w przestrzeni znaczeń, odnajdywania nowych kodów.

W skład sieciowej adaptacji dzieła Potockiego, oprócz narracji powieściowej opatrzonej siecią hiperłączy, wchodzą tabele narratorów oraz bohaterów, również wzbogacone o tekstowe odniesienia, a także interaktywna mapa. Autorem hipertekstu jest krytyk, tłumacz i dziennikarz Mariusz Pisarski, który o projekcie mówi: „Związki »Rękopisu znalezionego w Saragossie« z powieścią hipertekstową to, na pierwszy rzut oka, związki pomiędzy konstrukcją szkatułkową, mise en abyme, a hipertekstem. Obie formy sprzyjają wymianom narratorów i punktów widzenia, przeplotom akcji, cięciom i zawieszeniom. Jednak dzieło ekscentrycznego szlachcica-celebryty, podróżnika i polityka, zbliża się do hipertekstu z innej, dużo ciekawszej strony. (…) Chodzi o ukazanie relacji w obrębie krzyżujących się ze sobą opowieści. W różnych historiach powtarzają się te same postacie (oberżysta Gonzalez, »dusza czyśćcowa« Aguilara), miejsca (oberża Venta Quemada, uliczka Augustianów), czy zdarzenia (bicie dzwonu o północy, powroty gości oberży pod szubienicę braci Zota). Powroty te narzucają na fabularną matrycę sieć elementów wspólnych.”

B.S.