Themersonowie w Bibliotece Narodowej
Barwne archiwum Franciszki i Stefana Themersonów znalazło się w zbiorach Biblioteki Narodowej.
Podczas uroczystości z udziałem dyrektora Biblioteki Narodowej, dr. Tomasza Makowskiego i prof. Małgorzaty Omilanowskiej, Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego, materiały przekazała ich dotychczasowa właścicielka – Jasia Reichardt, która po śmierci Themersonów opiekowała się bogatymi archiwaliami wraz z Nickiem Wadley’em.
Archiwum Themersonów zajmuje powierzchnię około 40 m2, materiały ważą około 3,5 ton i przy przeprowadzce z Londynu zostały spakowane do 209 pudeł. W archiwum znajdują się liczne rękopisy, fotografie, listy, notatki, prace graficzne, dokumenty, a także obiekty pamiątkowe, jak maszyna do pisania, aparat fotograficzny czy klocki drzeworytnicze.
Przede wszystkim są to materiały dotyczące twórczości obojga artystów – rękopisy i maszynopisy wierszy i wykładów, a także dzienniki i notatki warsztatowe Stefana Themersona, jego rysunki „figur niemożliwych”, nagrania z wykładów i odczytów, książki i czasopisma, a także rysunki i prace graficzne Franciszki oraz wspólne projekty zrealizowanych i niezrealizowanych filmów. Na szczególną uwagę zasługuje korespondencja, w tym wojenne listy Franciszki i Stefana, napisane po polsku, a dotychczas opublikowane w przekładzie Jasi Reichardt na język angielski pt. „Unposted letters”.
W Archiwum Themersonów znaleźć można również dokumentację działalności Common Room, salonu intelektualnego prowadzonego przez nich w Londynie, miejsca spotkań artystów i naukowców, na których bywał również Bertrand Russel.
Oficjalne przekazanie archiwaliów odbyło się w środę, 28 stycznia, w Pałacu Rzeczypospolitej.
W Xięgarni niejednokrotnie podziwialiśmy twórczość Themersonów. O książkach artystycznego małżeństwa opowiadał w swoim felietonie Michał Rusinek:
Językoznawca Jerzy Bralczyk polecał natomiast „Wykład profesora Mmaa” Stefana Themersona.