Interaktywna wystawa słowo-obraz-dźwięk „Wolność/Freedom” w przestrzeni zespołu pałacowo-parkowego Willi Decjusza.

Wystawa inauguruje ponowne otwarcie Wili Decjusza dla krakowian po pandemii oraz łączy się z premierą książki Chulud Szaraf „Powrót do Gór. Dziennik w cieniu wojny” (tłum. Marek Dziekan) w ramach serii wydawniczej IKWD. W 2019 roku książka Powrót do gór. Dziennik w cieniu wojny otrzymała marokańską Nagrodę Ibn Battuty w dziedzinie prozy podróżnej.

Inspiracją do przygotowania projektu multimedialnego „Wolność/Freedom” jest poezja i twórczość syryjskiej autorki, Chulud Szaraf, która przebywa od dwóch lat w Krakowie w ramach programu ICORN. Grupa studentów i artystów Wydziału Intermediów krakowskiej ASP postanowiła zobrazować piękne słowa Chulud Szaraf i przełożyć je na język sztuki wizualnej. Albowiem sztuka — czy tego chcemy, czy nie — jest zawsze obrazem świata, w którym także żyją artyści.

Wystawa pt.: „Wolność / Freedom” zainicjowana została przez Mateusza Świderskiego, dr. Mariusza Fronta oraz dr. Mariusza Sołtysika wspólnie ze studentami Wydziału Intermediów Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Autorami prac są: Zuzanna Bartuś, Martyna Basta, Estera Gałuszka, Karina Gorzkowska, Klaudia Kot, Sonia Kujawa, Lena Malecha, Piotr Stechura, Łukasz Stefański oraz Maja Szerel.

Na spotkanie z autorami wystawy oraz z Chulud Szaraf, która przeczyta kilka swoich utworów w ogrodach Willi Decjusza zapraszamy w niedzielę 26 lipca o godz. 17.00.

Projekty multimedialne będą eksponowane w Willi Decjusza w dniach 23-24 oraz 27-30 lipca od godz. 10.00-15.00.

Projekt intermedialny realizowany we współpracy z Wydziałem Intermediów krakowskiej ASP.

Wstęp wolny.

Obok pięknych obrazów przedstawiających wspaniałe krajobrazy różnych części świata współistnieją konflikty, wojny czy katastrofa klimatyczna. Z głębokiej i wręcz sprzecznej złożoności otaczającej nas rzeczywistości można wyabstrahować cokolwiek, co w danym momencie będzie dla nas interesujące. Ten relatywizm jest cechą naszych społecznych wyborów. Świat staje się łatwiejszy, gdy przestajemy wiązać ze sobą poszczególne zależności, a w swoim samorozwoju wydaje się niezależny. Są jednak ludzie, którzy uciekają z obszarów ogarniętych wojną, doświadczają i widzą na własne oczy to, co większość z nas jedynie ogląda w domu lub na ekranie telefonu podczas podróży.

Na wystawie zobaczymy m.in.: projekt, którego autorką jest Martyna Basta pt.: „Rozmowa”. Wideo ukazuje niebanalny gest pocierania rzęsami o rzęsy drugiej osoby, który sprzężony zostaje z dźwiękiem wydawanym przez krążące nad głową gawrony. Pomysł na wykonanie tego performansu dokamerowego powstał w wyniku refleksji nad związkiem dwóch zmysłów – dotyku i słuchu. Głównym pytaniem staje się synestezja, a mianowicie – czy konkretny rodzaj dźwięku może przywołać na myśl określony gest? Celem tego rozważania nie jest jednak przyporządkowanie konkretnego zjawiska ruchowego do zjawiska słuchowego, lecz przede wszystkim zwrócenie uwagi na możliwości takich połączeń, których w zależności od subiektywnej interpretacji może być nieskończona ilość.

Z kolei Klaudia Kot, tak opowiada o swojej realizacji zatytułowanej „Wanderlost”:

Umysł ucieka ku poczuciu wolności, którego doznaje w przestrzeni otwartej. Podróż ta jest formą poznania. Dzieje się to w sposób wyobrażeniowy, głowa ciągle chce być w krajobrazie i do niego tęskni, nogi pędzą przed siebie, nawet kiedy ciało fizycznie przebywa gdzie indziej. Przestrzeń jest czymś oczywistym, ale nie zawsze można podać jej wymiary czy zdefiniować ją w jednym zdaniu. Odczuwanie przestrzeni związane jest również z relacją, jaka powstaje na linii obszar ‒ otoczenie. Jej odbiór może być zaburzony lub wyolbrzymiony przez dźwięki czy obecność innych ludzi wokół.

“Powrót do gór” to poetycka proza, która łączy w sobie elementy dziennika, literatury podróżniczej i swobodnie płynącej filozoficznej refleksji. Gdy autorka po latach wraca do swojej rodzinnej miejscowości, odżywają w niej obrazy z dzieciństwa, a pamięć indywidualna zaczyna przeplatać się z historią Bliskiego Wschodu, zachowaną nie tylko w monumentalnych zabytkach, ale także w bogactwie dawnych rytuałów i surowym, wulkanicznym krajobrazie. Skoro w ogarniętym wojną świecie prawa godności ludzkiej wydają się już nie obowiązywać, jedynym kluczem do zrozumienia teraźniejszości okazuje się przeszłość.

“Książka Chulud Szaraf to nie tylko zapis dłuższych i krótszych wypraw po Bliskim Wschodzie; to nie tylko katalog odwiedzanych miejsc. Autorka podróżuje niczym arabski poeta z czasów przed powstaniem islamu; podróżuje do miejsc ważnych dla jej religii, niczym pielgrzym. Ale podróżuje też na swój własny sposób, w głąb siebie, w głąb własnej pamięci, ku swoim korzeniom i swej rodzinnej ziemi, a zatem także w głąb historii, która ukształtowała Syrię i jej współczesną naturę oraz kulturę”.

(Ze wstępu prof. Marka M. Dziekana)

Kholoud Charaf – jest syryjską poetką, krytyczką sztuki i publicystką. Przed wybuchem wojny domowej w Syrii podjęła studia literaturoznawcze, które z powodu konfliktu musiała przerwać. Angażowała się w pomoc dla ofiar. W 2016 roku opublikowała swój debiutancki tom pt.: „Resztki motyla”, w którym swoje wojenne doświadczenia przekształciła w świat wyobraźni nawiązujący do wspomnień z dzieciństwa. Od 2018 roku jest stypendystką Międzynarodowej Sieci Miast Schronienia ICORN. Podczas swojego pobytu w Krakowie w Instytucie Kultury Willa Decjusza przygotowała tom poezji pt.: „Odwrócone niebo”, który ukazał się w 2019 roku. Aktualnie do krakowskich księgarń trafia najnowsza książka Kholoud Charaf pt.: „Powrót do gór. Dziennik w cieniu wojny” w tłumaczeniu prof. Marka Dziekana. Publikacja w arabskiej wersji językowej otrzymała w 2019 roku w Maroko Nagrodę im. Ibn Battuty w dziedzinie prozy podróżnej.

W 2018 roku Chulud Szaraf przeniosła się do Krakowa jako ósma stypendystka Programu Rezydencjalnego Międzynarodowej Sieć Miast Schronienia (International Cities of Refuge Network ICORN). Założona w 2005 roku w Norwegii, sieć ICORN ma na celu zapewnienie bezpiecznego miejsca pracy twórczej artystom, którzy z powodu prześladowań nie mogą swobodnie żyć i tworzyć we własnej ojczyźnie.

Kraków dołączył do sieci ICORN w 2011 r. jako pierwsze miasto Europy Środkowej (nazywane „bramą na Wschód”) i od tego czasu jest jednym z 70 „Miast Schronienia”. Instytut Kultury Willa Decjusza oferuje prześladowanym twórcom dwuletni program stypendialny, dający możliwość kontynuacji pracy, a dzięki współpracy z krakowskimi instytucjami kultury (w tym Krakowskim Biurem Festiwalowym) – okazję do zaangażowania w lokalne życie literackie i do promocji twórczości stypendystów w Polsce.