5 czerwca 2015

Zniknięcie “Ksiąg Jakubowych”

Z listy nominowanych do Nagrody Literackiej Gryfia zniknęły “Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk. Co było powodem decyzji pisarki?

Tokarczuk2Wśród finałowej piątki autorek nominowanych do tegorocznej Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia była Olga Tokarczuk. Wyróżnione “Księgi Jakubowe” uznawane są za jedną z najważniejszych tytułów 2014 roku. Autorka otrzymała nominację do Literackiej Nagrody Nike i była wymieniana we wszystkich literackich podsumowaniach ubiegłego roku.

Pisarka wysłała list do organizatorów nagrody, w którym poprosiła o usunięcie jej nazwiska z listy pięciu nominowanych autorek. Olga Tokarczuk była gościem honorowym pierwszej edycji Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia w 2012 r. W kolejnej edycji “Kurier Szczeciński” odwołał pisarkę Ingę Iwasiów z jury nagrody. Profesor Iwasiów była pomysłodawczynią Gryfii i jej feministycznego kierunku. Wówczas sytuacja sprowokowała list protestacyjny (podpisany również przez Olgę Tokarczuk) i petycję o przywrócenie jej do funkcji przewodniczącej jury.

untitledOlga Tokarczuk uważa, że nagroda uległa dewaluacji, w sytuacji, w której miała szansę na pozostanie jedną z najdonioślejszych społecznie nagród artystycznych: “Dziś już sama koncepcja kapituły nagrody jest całkowitym odejściem od początkowych idei twórczyń tej nagrody i zaprzeczeniem innych idei feministycznych, których eksponowanie i utrwalanie było zamiarem jej twórców. W pełni szanując więc kształt osobowy jury mam zasadnicze zastrzeżenia co do jego struktury. Trudno mi bowiem pogodzić się z faktem, że w przypadku feministycznej nagrody literackiej nie została dochowana elementarna zasada parytetu. Dzisiejsze proporcje w składzie jury w stosunku 1:3 na niekorzyść kobiet są jaskrawym dowodem całkowitego sprzeniewierzenia się pierwotnej idei nagrody Gryfia. Można by powiedzieć, że Gryfii wybito zęby, a jej niegdysiejsze zaangażowanie ustąpiło miejsca patriarchalnemu protekcjonalizmowi (…)” – pisze Olga Tokarczuk w liście do organizatorów konkursu.

Nazwisko laureatki czwartej edycji Nagrody Literackiej dla Autorki Gryfia zostanie ogłoszone 20 czerwca. Nagroda to czek na 50 tys. zł. Wydawnictwa zgłosiły 93 tytuły. Jurorzy (Joanna Laprus-Mikulska, dziennikarka, wydawca, była naczelna miesięcznika “Bluszcz”, Robert Cieślak, literaturoznawca, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, Artur Daniel Liskowacki, pisarz, redaktor “Kuriera Szczecińskiego” oraz Konrad Wojtyła, poeta, dziennikarz Radia Szczecin) wybiorą spośród czterech autorek tytułów.

Do finału obok Olgi Tokarczuk nominowano książki: “Uparte serce. Biografia Poświatowskiej” Kaliny Błażejowskiej, “W krainie czarów” Sylwii Chutnik, “Beksińscy. Portret podwójny” Magdaleny Grzebałkowskiej, “Angole” Ewy Winnickiej.

Dotychczasowymi laureatkami Nagrody Literackiej Gryfia były: Magdalena Tulli, Zyta Oryszyn oraz Małgorzata Rejmer.