11 czerwca 2013

Zyta Oryszyn z Gryfią 2013

Znamy laureatkę drugiej edycji Ogólnopolskiej Nagrody Literackiej dla Autorki – Gryfia. Jury kierowane przez profesor Ingę Iwasiów nagrodziło Zytę Oryszyn za książkę „Ocalenie Atlantydy”.

 

Wielka historia, która wypacza i niszczy indywidualne losy – to główny temat powieści. Zyta Oryszyn, wdowa po Edwardzie Stachurze, jest ważną dla polskiej literatury pisarką, niesprawiedliwie pozostającą nieco w cieniu. Bez wątpienia na to usytuowanie wpływa fakt, że w czasach PRL-u zrezygnowała z publikowania w oficjalnych wydawnictwach i przeszła do drugiego obiegu. W nagrodzonej powieści autorka snuje – czasem gorzką i ironiczną – narrację od wybuchu drugiej wojny światowej do wprowadzenia stanu wojennego. Pozwala wygadać się prostym ludziom, którzy niekoniecznie rozumieją istotę mechanizmów mających decydujący wpływ na ich życie.

 

Na stronie Xięgarni o „Ocaleniu Atlantydy” tak pisała nasza recenzentka: „Bohaterami są uchodźcy z kresów, osadzeni na ziemiach odzyskanych. W ich dziejach jak w soczewce skupia się symbolika polskiego zniewolenia i wykorzeniania. Poezja miesza się tu z obłędem, Jung z kresowym romantyzmem. Oddana przez rwaną, niespójną chronologicznie narrację schizofreniczna tożsamość postaci w miarę rozwoju akcji zyskuje coraz bardziej absurdalny wymiar, wywodząc w pole czytelnika, oczekującego jej stopniowej adaptacji do nowych warunków. Czasy się zmieniają, ale bohaterowie żyją wciąż razem ze zwiezionymi przez siebie do obcego kraju duchami”.

 

W tym roku do Gryfii nominowane były również: tom poetycki „Bach for my baby” Justyny Bargielskiej (obejrzyj wideo), powieść „Ciemno, prawie noc” Joanny Bator (była gościem Xięgarni), „Korona śniegu i krwi” Elżbiety Cherezińskiej, „Disko” Anny Dziewit-Meller, „Pasja według św. Hanki” Anny Janko, „Nieostre widzenia” Katarzyny Jakubiak oraz „Mario Vargas Llosa” Urszuli Ługowskiej.

 

Gryfia to Ogólnopolska Nagroda Literacka dla Autorki, którą zorganizował „Kurier Szczeciński”. Nagroda w wysokości 50 tysięcy złotych przyznawana jest pisarce, która napisała najlepszą książkę literacką albo humanistyczną o wartościach literackich w roku poprzedzającym edycję. (wg)