Wydana przed kilkoma tygodniami monografia Tadeusza Kantora autorstwa znanego teatrologa, a zarazem wykładowcy Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie jest niezwykle przemyślanym dziełem. Zdawać by się mogło iż na temat tego znanego na całym świecie artysty/malarza/reżysera/geniusza powstało już sporo opracowań, niemniej jednak książka Pleśniarowicza jest ze wszech miar godna polecenia.

Czytelnik zostaje wciągnięty w ciekawą podróż śladami nie tylko twórczości, ale w gruncie rzeczy całego życia tej wybitnej postaci z Wielopola. Chronologicznie ułożone informacje pozwalają odbiorcy na podążanie krokami Kantora – od wielopolskich początków, poprzez działalność konspiracyjną, malarstwo, wojny, politykę, a w końcu i teatr, teatr, teatr – aż do międzynarodowej sławy i uznania. Opisywana przez autora postać jest bowiem bezsprzecznie wyjątkowa – zdawać by się mogło iż biografia takiego twórcy pisze się niejako sama – odpowiednie skompresowanie najważniejszych informacji wymaga jednak niemałych umiejętności pisarskich, które autor na szczęście posiada. Jako osoba, która miała okazję osobiście znać – a nawet pracować – z Kantorem, teatrolog ten wplata w swoją narrację ciekawe wątki, które są dla czytelnika bardzo istotne. Oprócz chronologicznie przedstawionej historii pojawiają się zatem również opinie innych twórców, a także subtelne interpretacje rozmaitych dzieł reżysera. Subiektywne anegdoty autora nadają również monografii nieco charakteru – dzięki nim czytelnik ma bowiem wrażenie iż nie czyta jedynie naukowego opracowania życia i twórczości, ale może przynajmniej w pewnym stopniu zajrzeć nieco za kulisy pracy tego wybitnego artysty. Książka – oprócz istotnych informacji – zawiera także galerię ciekawych fotografii. Szczególnie pomocne w lekturze są również przywołania ukazujących się rok po roku recenzji – zarówno tych teatralnych, jak i dotyczących malarstwa.

Kantor, który objawia się czytelnikom tej monografii to postać intrygująca. Ogromny talent, geniusz, nieco szaleństwa, a przede wszystkim oddanie sztuce – bohater, który uczestniczył w największych (najstraszniejszych?) wydarzeniach w Polsce wieku XX, przenosił je raz po raz do swojej twórczości, stając się niejako legendą i niedoścignionym wzorem dla wielu twórców. Pleśniarowicz wykonał zatem dobrą robotę – napisany przez niego tekst jest nie tylko przystępny (przypuszczam, że nawet dla osób nieznających opisywanej postaci), ale również rzetelny i ciekawy. Warto zatem sięgnąć po tę biografię, która przedstawia całościowy obraz życia wybitnego reżysera i malarza w praktycznie każdym jego aspekcie – jej lektura z pewnością będzie wspaniałą podróżą przez czas, historię, a nade wszystko – SZTUKĘ.

Karolina Kucharczyk