133 odcinek w całości został poświęcony świeżo upieczonej laureatce Nagrody Nobla – Swietłanie Aleksijewicz. Pierwszy raz w historii tą nagrodą uhonorowany został autor reportaży. W odcinku będą mieli państwo okazję posłuchać wywiadu, który Filip Łobodziński przeprowadził z pisarką dwa miesiące przez ogłoszeniem werdyktu Szwedzkiej Akademii.

Problem narodowy

Filip Łobodziński zwraca uwagę na problem z identyfikacją narodową laureta literackiej nagrody Nobla, dodając, że ostatni raz taka sytuacja miała miejsce w 1981 roku, gdy nagrodę zdobył Elias Canetti. Paweł Goźliński, redaktor kwartalnika “Książki” mówi o Aleksijeiwcz “ona jest sowkiem. My mówimy czasem homo sovieticus i to ma swoje negatywne konotacje. Sowek oczywiście oznacza człowieka sowieckiego. Tylko ona oczywiście jest specjalnym sowkiem, człowiekiem sowieckim, który ma swoistą nadświadomość bycia kimś, kto urodził się w świecie, imperium wielonarodowym, choć dążącym do takiej unifikacji kulturowej. Potem ten świat się rozpadł, ale ludzie, sowki pozostali”.

Jedna książka

“Od trzydziestu lat piszę swój cykl – ‘Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka’ to ostatni tom Encyklopedii Czerwonej Utopii. Cały czas mam wrażenie, że piszę jedną i tę samą książkę” – powiedziała Swietłana Aleksijewicz

Niestałość dokumentalna

“Prawda to taka szkodliwa rzecz, której nie trzeba sławić, każdy ma jej swoistą wersję. Dokument zależy od chęci, od przekonań człowieka i jego wiary. Ogólnie, zetknąć się z rzeczywistością twarzą w twarz jest bardzo trudno. Właściwie dokument to bardzo niestała rzecz.” – odpowiada Aleksijewicz. Później dodaje – “Rosja nie chce znać prawdy o sobie.”

Tytaniczna praca

“Ona zbiera opowieści o każdym bohaterze, spotyka się z nim wiele razy. Nagrywa wszystko na magnetofon kasetowy. Używa tych starych sprzętów, bo też chce współpracować z tymi stałymi maszynistkami. Dostaje to wszystko na papierze. Potem wykreśla, wykreśla i z pięćdziesięciu stron zostaje jedno zdanie.” – odpowiada Agnieszka Wójcińska na zarzuty wobec braku formy u Aleksijewicz. – “Jak się wejdzie w tę literaturę, czyta się ją tak jakby się słuchało muzyki”.

Laureatka Nobla w Krakowie

Warto wspomnieć, że pisarka spotka się po raz pierwszy z czytelnikami na Conrad Festivalu w Krakowie już 19 października.

Program powstał dzięki uprzejmości i współpracy Biblioteki Publicznej m.st. Warszawy.

Wywiad z Swietłaną Aleksijewicz został zarejestrowany podczas BigBookFestival

Koproducentami programu są Instytut Książki oraz TVN24. Producentem wykonawczym jest SOLFILM.