9 listopada 2012

Antidotum na młodych i gładkich

W dobie miałkich gazetowych wywiadów książka Justyny Dąbrowskiej “Spojrzenie wstecz. Rozmowy” jest miłym zaskoczeniem i dowodem na to, że tradycja szczerej i zarazem wciągającej rozmowy o sprawach dla człowieka fundamentalnych jeszcze nie zanikła.

 

Dąbrowska zaprosiła do rozmowy ludzi kultury, sztuki, nauki. Są to m.in. Danuta Szaflarska, Anna Przedpełska-Trzeciakowska, Wanda Wiłkomirska, Karol Modzelewski, Zygmunt Bauman i Tadeusz Dominik. Rozmówców autorki łączy przede wszystkim wiek – to starzy ludzie, których młodość najczęściej przypadła na trudne czasy okupacji. Ich życia powoli zmierzają ku końcowi i oni mają tego świadomość, ale mimo to czerpią z życia radość i inspirację.

 

Autorka pyta swoich bohaterów o to, co widać z perspektywy przeżytych lat i zdobytych doświadczeń, o to, czego żałują, co dało im największą radość, a co zrobiliby inaczej. Zadaje pytania o sprawy szczególnej życiowej wagi takie jak miłość, przyjaźń, szacunek, rodzinę, wiarę lub jej brak. Odpowiedzi są zaskakujące, bo bohaterowie książki – mimo np. trudów wojennych przeżyć czy osobistych porażek i rozczarowań – to ludzie szczęśliwi, wciąż zainteresowani światem i życiem, łaknący tego, co nowe, pragnący utrzymywać kontakt z młodszymi pokoleniami. W czasach, w których w reklamach telewizyjnych i kolorowych czasopismach lansuje się głównie młodość, wydaje się, że starość została odsunięta od głównego nurtu życia, bo jest nudna, smutna, pomarszczona, nieatrakcyjna i nie sprzeda się tak dobrze, jak to, co jędrne i gładkie.

 

Rozmówcy Justyny Dąbrowskiej opowiadają o życiu w sposób intrygujący, wciągając czytelnika w barwne biografie. Starzy ludzie przepytani z kilku ważnych tematów, są znacznie bardziej interesujący i dużo lepiej się ich słucha niż tych z pierwszych stron gazet. To na pewno jest również zasługa autorki – Dąbrowska słucha niezwykle uważnie, pyta zaś delikatnie, taktownie, z wdziękiem uważnego słuchacza. Nie naciska, jeśli rozmówca nie chce mówić o wszystkim, co go dotyczy. Autorka jednym trafnym pytaniem lub sugestią kieruje rozmową tak, że czytelnik może przyjrzeć się historiom żywotów niebanalnych i skonfrontować je z własnymi doświadczeniami.

 

Publikację uzupełniają doskonałe czarno-białe fotografie autorstwa Mikołaja Grynberga. “Spojrzenie wstecz. Rozmowy” Justyny Dąbrowskiej to jedna z najważniejszych książek tej jesieni.

Książki, o których pisał autor