„Londyn NW” dowodzi dwóch rzeczy: po pierwsze, Zadie Smith wciąż może spoglądać na „Białe zęby” z melancholią stosowną wobec osiągnięć minionych; po drugie, pisarka ma cechy dla twórcy ponadprzeciętnego konieczne – wypracowała własną narrację i wykreowała równie charakterystyczny świat powieściowy, wypełniony ludźmi próbującymi dojść do ładu z własną tożsamością.

Literackie miłości nie różnią się specjalnie od tych, którymi obdarzamy żywe istoty, a ich dynamika ma podobny charakter. Nie przypadkiem najintensywniejsze emocje towarzyszą pierwszym zadurzeniom i nie przypadkiem zarówno pierwsze randki, jak i pierwsze ważne lektury zajmują w naszej pamięci wyjątkowe miejsce. Łączy je coś jeszcze – zwykle lepiej nie sprawdzać, ile po latach warte są nasze niegdysiejsze zachwyty.

Paul Auster to twórca lubiany i doceniany, choć raczej niezaliczany do pierwszej ligi amerykańskich prozaików. Nie został pisarzem-instytucją jak Roth, nie stał się autorem kultowym jak DeLillo czy choćby Palahniuk, nie odnowił amerykańskiej powieści jak Franzen. Trudno jednak odmówić jego twórczości indywidualnego rysu i spójności.

Julian Tuwim zupełnie nie przypominał moralnych posągów w rodzaju Zbigniewa Herberta. Nawet jeśli po wojnie wstawiono go na cokoły i mównice, to podzielił poniekąd los wielu pomników obalonych wraz z upadkiem PRL-u. „Tuwim. Wylękniony bluźnierca” Mariusza Urbanka stanowi próbę odgruzowania biografii poety, twórcy uzdolnionego jak małpa, prestidigitatora słów i politycznego akrobaty, który wykonał karkołomny skok z salonów II Rzeczpospolitej do peerelowskich sal prelekcyjnych.

Twórczość Wiesława Myśliwskiego ma cechę właściwą wielu wybitnym dziełom literackim: za pomocą opowieści o indywidualnych losach autor „Widnokręgu” potrafi tworzyć historie uniwersalne. Ale w „Ostatnim rozdaniu” Myśliwski zrezygnował z konkretu na rzecz niedookreśloności – być może to jedna z przyczyn, dla których to powieść nierówna, z pewnością ustępująca nieco wcześniejszym dokonaniom pisarza.