Dawno, dawno temu kiedy człowiek szedł do księgarni, to w środku spotykał księgarza. Księgarz zaś to był taki zawód, który polegał na tym, że ten, kto go wykonywał, znał się na książkach. Był specjalistą. Był inteligentem, który dużo czytał. Co więcej, bywało tak, że ktoś mógł długo w tym zawodzie pracować i nigdy – jak to się mawiało – „nie wychodził na front”, czyli nie miał bezpośredniego kontaktu z klientem.

Niektórzy dziwią się dlaczego Żydzi i Arabowie czytają książki od końca. Niektórzy odpowiadają, że postępują tak z niecierpliwości. Ja mam inny nawyk, który bywa zgubny – czytam kilka książek na raz. I kiedy przychodzi taki moment jak teraz, żeby coś w miarę składnego publicznie powiedzieć na temat tego, co się właśnie czyta, to jestem w kłopocie.

Tony Judt zmarł dwa lata temu. Był myślicielem, który swoje poglądy lokował gdzieś w okolicach socjaldemokracji, ale o dziwo razy za to zbierał nie tylko z prawej strony katedry czy mównicy.

To będzie piętrowy cytat. Ja zacytuję „Jak być leniwym” Toma Hodgkinsona, który cytował Oscara Wilde’a „Bądźmy poważni na serio”:

Spinoza powiadał, że wolność to zrozumienie konieczności działania. Co prawda uczniowie nie poświęcają się masowo lekturze Spinozy, ale tylko wybrani potwierdzają słuszność jego tezy.