W roku 1997 Grzegorz Linkowski zrealizował o księdzu Waszkinelu dokument: „Wpisany w gwiazdę Dawida − Krzyż”; niedawno wyświetlano w Polsce film izraelskiej reżyserki Ronit Kercner „Na rozstaju”. W lutym ukazała się książka Dariusza Rosiaka, czyniąca opowieść o polsko-żydowskim księdzu pełniejszą, choć przez to nie mniej trudną i splątaną.

Ksiądz Waszkinel przychodzi na świat w roku 1943, w żydowskim getcie w Święcianach. Na krótko przed jego likwidacją, żona lokalnego krawca Batia Waksler w rozpaczliwym geście prosi Elżbietę Waszkinel o ratowanie jej syna „w imię tego Żyda, w którego wierzy”. W roku 1966 Romuald − bo takie imię otrzyma na chrzcie − przyjmuje święcenia kapłańskie, by – będąc już wykładowcą na KUL – dowiedzieć się, że jest Żydem.

Rosiak przygląda się życiu Waszkinela, zapisując pamięć nie tylko jego samego, lecz także ludzi, z którymi się stykał jako dziecko, ksiądz, wykładowca i w końcu ktoś, kto odkrywając swoją prawdziwą tożsamość, próbuje ją unieść, pozostając jednocześnie tym, kim był przedtem. Pomimo wpisanego w historię i działalność Kościoła antyjudaizmu (przygotowującego, jak zauważy, grunt pod Holokaust), nie wyrzeknie się go nigdy, pozostając na zawsze: „Żydem od Jezusa”.

“Wczytywanie się” w życie Wakslera-Waszkinela odsłania nie tylko bolesność utraty, nieprzynależności i scalania tożsamości, ale coś o wiele istotniejszego. Opowieść księdza jest opowieścią nieledwie symboliczną: ujawnia ona niesłychane splątanie naszej historii i tożsamości. Węzeł polsko-żydowski nieoczekiwanie objawiający się w życiu polskiego księdza, to węzeł nieuchronnie wpisany w naszą tożsamość, z którego jako naród długo próbowaliśmy się wyplątać. Casus księdza Waszkinela pokazuje, że „żydowskość” jest częścią opowieści o nas samych, i że ilekroć będziemy ją próbować wypierać albo zasypywać, ona wróci i o sobie przypomni.