Pamiętam, gdy jako młode dziewczę po raz pierwszy zetknęłam się z powieściami sióstr Brontë. Dziś niełatwo może się do tego przyznać, ale trudna miłość charakternej Kate i tajemniczego Heathcliffa, mieszkańców mrocznych Wichrowych Wzgórz, oraz przygody dzielnej Jane, tytułowej bohaterki Dziwnych losów Jane Eyre, rozpalały wówczas moją wyobraźnię, wywoływały kołatanie serca i potok dziewczęcych łez.

Za górami, za lasami i południowymi granicami na rynku naszych czeskich sąsiadów ukazała się pewna powieść. Wyczarowała ją młoda pisarka, absolwentka bohemistyki i historii sztuki, pasjonatka etnografii. Zrobiła to z taką swadą, że prędko podbiła serca czytelników, zgarnęła liczne nagrody, a jej dzieło zdobyło tytuł Czeskiego Bestsellera 2012 roku. Tej jesieni trafiło ono pod polskie strzechy.

Autorzy książki „Zabić arcyksięcia” za cel postawili sobie prześledzenie losów bohaterów jednego z najgłośniejszych romansów przełomu wieków: następcy austro-węgierskiego tronu z czeską arystokratką Zofią Chotek, a także konsekwencji (w skali rodzinnej i globalnej) tragicznej śmierci pary w Sarajewie.

Według Vilikovskiego Środkowoeuropejczyk jest skazany na melancholię, samotność, ciągłe zawieszenie między teraźniejszością i przeszłością oraz prawdą i mitem. Ale też na śmiech, który pozwala w tym wszystkim przetrwać.

My, współcześni, przestaliśmy dbać o pisarzy. Odebraliśmy im status gwiazd. Często nie wiemy nawet, jak wyglądają. Jeśli już przeczytamy ich książkę, niekoniecznie chce nam się od razu iść na spotkanie autorskie, a już z pewnością mało który autor może liczyć – jak mógł choćby Kazimierz Przerwa-Tetmajer – na darmową kawę czy napoleonkę w pobliskim lokalu. Skończył się pewien czas, a wraz z nim zniknęły z map miasta kawiarnie literackie – miejsca spotkań i widowisk zarazem. Na wielką podróż do tego minionego świata zaprosił nas w swojej nowej książce Andrzej Makowiecki, prócz nostalgii oferując także porządną porcję wiedzy o historii Warszawy i wielką dawkę sumiennego, imponującego rzetelnością literaturoznawstwa.