Maria Poprzęcka, ceniona historyczka i krytyczka sztuki, w swojej najnowszej książce, odwołując się do dzieła Judy Chicago “Dinner Party”, zaprasza nas na spotkanie z dwunastoma wybranymi artystkami. Wśród sportretowanych kobiet odnajdziemy niezależne twórczynie, słynne muzy, a także oddane towarzyszki mężczyzn. Jednak, co uwyraźnia się od pierwszych stron, “wszystkie, czując siłę swojej płci, świadomie kierowały swoim życiem, nie godziły się na przeciętność, były zdolne do ryzyka, nie poddawały się przeciwnościom losu”.

W ten sposób otrzymujemy porywający, także pod względem literackim, obraz dokonań i działalności artystycznej kobiet, doskonale wpisujący się w tradycję pisarstwa “herstorycznego”, czyli “czytania historii w poprzek” by przypomnieć to, co zapomniane lub pomijane, by odzyskać kobiece dziedzictwo. Co ważne Maria Poprzęcka nie ulega narzucającym się w takiej sytuacji schematom. Nie mamy tu do czynienia z twardym feminizowaniem – większość przedstawianych artystek zdecydowanie odcinała się od feminizmu – czy też ze szkicami o jedynie biograficznym, faktograficznym charakterze. W esejach odnajdziemy wiele interesujących opowieści o sztuce przełomu wieków, o zachodzących w niej zmianach, o grupach i środowiskach artystycznych, jak również o samych twórcach i relacjach między nimi.

Wydaje się, że podobnie jak monumentalne dzieło Judy Chicago, również eseje Marii Poprzęckiej wyrastają “z przekonania, że nieznajomość własnej przeszłości pozbawia kobiety tożsamości, a zatem i poczucia własnej wartości”, czyli z naturalnej potrzeby zrozumienia i pamiętania. Ale także, a może przede wszystkim, jest to ważne świadectwo różnorodności i bogactwa świata sztuki.