13 grudnia 2013

Przemyśleć feminizm na nowo

Po trzydziestu latach od publikacji „Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum” stała się już ważną częścią kanonu literatury feministycznej. Nie oznacza to jednak, że straciła ona cokolwiek ze swej drapieżności i aktualności.

 

Zarówno „Teoria feministyczna. Od marginesu do centrum”, jak i inne książki bell hooks wyrastają z jej doświadczeń jako kobiety, Afroamerykanki, czarnoskórej działaczki feministycznej. Polemizując z feministycznym mitem „siostrzaństwa” autorka „Ain’t I woman” zauważa, że ruch kobiecy został zdominowany przez uprzywilejowane białe kobiety z klasy średniej, podczas gdy problemy i żądania kobiet kolorowych czy ubogich są marginalizowane. Białe prawniczki, dziennikarki i pisarki walcząc o swoją równość i wolność ekonomiczną, nie zauważają, że same dyskryminują inne kobiety – te gorzej wykształcone, zależne od nich finansowo, zatrudnione na gorszych stanowiskach, pozbawione praw i możliwości. bell hooks postuluje konieczność przemyślenia na nowo całego ruchu feministycznego, którego celem nie może być jedynie wyzwolenie i równouprawnienie poszczególnych jednostek czy grup społecznych, lecz stworzenie nowego bezklasowego społeczeństwa, w którym nie będzie miejsca na seksizm, rasizm i przemoc. Feministyczną krytykę współczesnego społeczeństwa wzbogaca hooks o elementy myśli marksistowskiej, piętnując oparte na ekonomii stosunki między klasami i grupami.

 

bell hooks pisała swoją książkę w połowie lat 80-tych, w epoce konserwatywnych rządów Reagana nazwanych przez Susan Faludi czasami reakcji, czyli w okresie, jak pisała we wstępie do „Reakcji. Niewypowiedzianej wojny przeciw kobietom” Angieszka Graff, zmasowanego kontrataku konserwatywnej kultury, będącego odpowiedzią na drugą falę feminizmu. W „teorii feministycznej. Od marginesu do centrum” hooks podsumowuje dotychczasowe dokonania i osiągnięcia feminizmu, analizuje sytuację, w jakiej znalazło się społeczeństwo amerykańskie i amerykańskie kobiety, lecz przede wszystkim dąży do zrewidowania feminizmu, otwarcia go na doświadczenia kobiet różnych nacji i z różnych grup klasowych.

 

Praca bell hooks to pełna pasji opowieść o współczesnych kobietach, będąca zarazem manifestem politycznym, bezkompromisową krytyką społeczeństwa i utopią. Jej obserwacje wciąż mogą zaskakiwać aktualnością, a diagnozy powinny prowokować do dyskusji.

Czytelnicy, tej recenzji oglądali także