Gilda Lopes zabrała José Saramago do restauracji Pod Słoniem. Tam pisarz dostrzegł ustawione w rządku drewniane figurki. Kiedy zapytał, co przedstawiają, powiedziano mu, że chodzi o podróż słonia, który w roku 1551 przeszedł z Lizbony do Wiednia. Saramago zainteresowany tą opowieścią, postanowił opisać szlak Salomona. W taki sposób powstała „Podróż słonia”, powieść o prostej fabule, pokazująca jak należy pisać o rzeczach zwykłych, by objawiły się nam niezauważonym dotąd pięknem.

Zwykle zaczyna się od latarki pod kołdrą i zarwanych nocy. Potem jest nadszarpnięty budżet, upychanie w drugich rzędach regałów nowych łupów i parapetowe stosy o przeznaczeniu: „na teraz”, „na potem”, „do dokończenia”, „do oddania”. W życiu każdego zdeklarowanego miłośnika literatury przychodzi też moment na czytanie książek o pisaniu książek, a kolejny etap wtajemniczenia – żeby nie powiedzieć: uzależnienia – stanowi czytanie o czytaniu. I to ten typ reprezentuje „Pokaż mi swoją bibliotekę” Aleksandry Rybki.

Po wielkim sukcesie pierwszego tomu „Mojej walki”, oczekiwania co do drugiej części były jeszcze większe. Autobiograficzne przedsięwzięcie mimo swojej oczywistości i czytelności pozostaje rewolucyjne – tutaj życie zostaje bezpośrednio przełożone na literaturę. Projektu literackiego Knausgårda nie sposób zignorować.

Czterdziestoletnia Ida chce spędzić spokojny weekend z rodziną, chce zamrozić swoje jajeczka, by w przyszłości mieć dziecko,chce wierzyć, że życie zaczyna się po czterdziestce. Jednak to czego chce jest inne niż to co ma. Ida jest samotna. I smutna.

„Głupota jest czymś niezachwianym: cokolwiek ją zaatakuje, musi się o nią rozbić” – pisał Gustave Flaubert. Ale cóż takiego uczynili Ci głupcy, Flaubercie? Czy nazbyt psuli krajobraz Normandii? Czy próbowali sforsować mury Twej fortecy taranem komunałów? A może chodzi o to, że plenią się jak króliki, gdy Tobie podobnych jest coraz mniej. Tak czy owak, idioci musieli Ci zajść za skórę. Inaczej nigdy nie stworzyłbyś Bouvarda i Pecucheta, i nie wysłałbyś ich na wycieczkę po historii ludzkiej głupoty.