Bajki, opowiastki snute dzieciom, to wytwór właściwie każdej kultury na świecie. Pod równikowym niebem i w nocy polarnej są dzieci, które potrzebują bajki na dobranoc. Uniwersalność jest niejako wpisana w podstawę tego gatunku, a „Opowieści pod oliwnego drzewa” tylko ją potwierdzają. 

Yasmina Reza znana jest w Polsce przede wszystkim jako autorka „Boga mordu” – sztuki, która niczym burza przeszła przez większość scen naszego kraju, stając się jednym z największych hitów teatralnych ostatnich lat, a także kanwą scenariusza „Rzezi” Romana Polańskiego. W swojej najnowszej książce – podobnie jak we wspominanym dramacie –...

 Wystarczy przejść przez rzekę Ludwiki Włodek zaczyna się w Biszkeku, w stolicy Kirgistanu. Z Warszawy do Biszkeku jest – jak podaje prosty, internetowy licznik – prawie pięć tysięcy kilometrów. Czyli – łącznie z drogą powrotną – prawie dziesięć tysięcy kilometrów. Ale Biszkek to dopiero początek.

Pośród historyków zajmujących się dziejami Żydów istnieje pogląd, że zajęcia uznawane dziś za typowo żydowskie – handel, rzemiosło czy działalność kredytowa były wynikiem  licznych  prześladowań oraz ograniczeń prawnych, które dotykały Żydów od czasów średniowiecza. Wszelkiego rodzaju ograniczenia powodowały m.in. odejście od rolnictwa. Włosko-izraelski duet profesorów ekonomii: Maristella Botticini oraz Zvi Eckstein,  nie obalając do końca teorii wspomnianej wyżej w przejrzysty i jasny sposób ukazuje inny, historycznie wcześniejszy i ważniejszy powód specjalizowana się Żydów we wspomnianych profesjach. Jest nim edukacja. 

Yohanan Petrovsky-Shtern w „Sztetlu” przywraca cieniom materialny kształt. Nie jest to sentymentalna podróż w przeszłość, ale rzeczowa (i świetnie napisana!) rekonstrukcja miejsc, instytucji i obyczajów społecznych, lokalnych gospodarek, nie stroniąca od statystyki. To także analiza relacji między Żydami, Polakami, Ukraińcami, Rosjanami, które w swoich codziennych, najżywszych przejawach dawały sztetlowi życie i rozkwit.